Mocny głos o unijnej polityce klimatycznej. "Najpierw upewnijmy się, że mamy prąd w gniazdku"

– Musimy zmienić kolejność priorytetów. Najpierw suwerenność, niezależność. Najpierw upewnijmy się, że mamy prąd w gniazdku i cząsteczki w gazociągach i ropociągach, a dopiero potem, jeżeli to będzie, możemy surfować w kierunku tego, żeby ten miks był bardziej zielony – przekonywał Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska w latach 2019-2021, podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

• – Należy się poważnie zastanowić nad zmianami, które są postulowane z myślą o tym, żeby Zielony Ład przy okazji nie zabił naszych firm – mówił Michał Kobosko, poseł do Parlamentu Europejskiego.
• Wiele uwagi poświęca się wpływowi polityki klimatycznej na konkurencyjność Europy. – Chiny nie mówią, że robią zieloną transformację. One po prostu prowadzą swoją politykę przemysłową – zwracała uwagę Sonia Buchholtz z Forum Energii.
• – Musimy ubezpieczyć się, mieć dostępną w obrębie Europy energię, z której jesteśmy w stanie korzystać 24 h na dobę, która będzie tańsza niż w Stanach i w Chinach – przekonywał Michał Kurtyka, były minister klimatu.
• W debacie "Polityka klimatyczna na nowo", przeprowadzonej podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego, wzięli udział także Wojciech Dąbrowski, były szef PGE; Mirosław Proppé, prezes zarządu Fundacji WWF Polska i Kamil Wyszkowski, przedstawiciel krajowy, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland.

Michał Kobosko, poseł do Parlamentu Europejskiego, uważa, że o ile poprzednia kadencja Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej była "w nieskończony sposób zielona i związana z Zielonym Ładem", to teraz jesteśmy już w innych realiach.

– Myślimy bardzo szeroko także o naszym bezpieczeństwie ekonomicznym i o tym, jak pogodzić te idee, które w poprzedniej kadencji były tak bardzo dominujące, z dzisiejszymi wyzwaniami – powiedział Michał Kobosko. 

Stwierdził, że Komisja Europejska na razie dotrzymuje słowa, jeżeli chodzi o terminy, o zawartość nowych dokumentów programowych związanych czy obracających się wokół kluczowych teraz słów/pojęć, jak deregulacja czy Pakt dla czystego przemysłu, "odpowiadając na potrzeby, które są dzisiaj w Europie".

"Naszym problemem jest to, że zmiany polityczne powodują, że to, co robili poprzednicy, jest wyrzucane do śmietnika”

- Podstawowa potrzeba, niezwiązana bezpośrednio z bezpieczeństwem fizycznym, dotyczy wsparcia gospodarki europejskiej, naszych firm, naszych miejsc pracy – wskazał Michał Kobosko. 

Podkreślił, że on osobiście, ale też jego frakcja w Parlamencie Europejskim, nie podpisuje się pod postulatem, który czasami jest zgłaszany, pod tytułem "to wyrzućmy ten cały Zielony Ład do kosza, zapomnijmy o nim".

Wojciech Dąbrowski, prezes Fundacji Security Energy Technology, w latach 2020-2024 prezes zarządu PGE, ocenił, że z takich dokumentów jak Clean Industrial Deal niewiele wynika. Wskazał, że Europa traci konkurencyjność, co pokazuje tzw. raport Draghiego.

– Ta diagnoza, do czego doszliśmy, jest stawiana dość jasno, a z drugiej strony dalej dociskamy gazu, jedziemy dalej w Green Dealu. Mamy zamiar osiągać kolejne cele redukcyjne (gazów cieplarnianych – przyp. red.), które prowadzą czy już doprowadziły do utraty konkurencyjności europejskiej gospodarki. To nie napawa optymizmem – komentował Wojciech Dąbrowski.

Komentując sytuację w polskiej energetyce, ocenił, że "naszą bolączką, naszym problemem jest to, że zmiany polityczne powodują, że to, co robili poprzednicy, jest wyrzucane do śmietnika".

"Musimy chronić środowisko i od dekarbonizacji nie ma odwrotu”

– Powinniśmy – mam nadzieję, że nas na to stać – wypracować kanon projektów, które powinny być realizowane niezależnie od zmian politycznych. Jeśli tego nie osiągniemy, to nie zbudujemy suwerenności strategicznej, nie zbudujemy suwerenności gospodarczej i w konsekwencji nie zbudujemy konkurencyjności polskiej gospodarki – komentował Wojciech Dąbrowski.

Mirosław Proppé, prezes zarządu Fundacji WWF Polska, stwierdził, że "musimy chronić środowisko i od dekarbonizacji nie ma odwrotu".

Wskazał m.in., że w ubiegłym roku Europejski Bank Inwestycyjny zrobił badanie wśród firm, które w pierwszej fazie wchodzą w obowiązek raportowania niefinansowego, pytając, co sądzą o tym raportowaniu.

– Wniosek ogólny jest taki, że firmy w Europie Zachodniej widzą to jako narzędzie do analizy ryzyka działalności i podejmowania w związku z tym różnych inicjatyw, żeby ograniczać, a przynajmniej zarządzać jakoś tym ryzykiem. Firmy z Europy Wschodniej mówią, że znowu jakieś papiery trzeba wypełniać, a więc sprawa do odrobienia to edukacja  – ocenił Mirosław Proppé.

Zobacz relację z debaty "Polityka klimatyczna na nowo":

 

Ponadto Mirosław Proppé, wskazując m.in., że jeśli chodzi o przepisy w UE, to "zawsze coś można poprawić", podał przykład Australii, gdzie wypłaty z budżetu państwa na likwidację skutków ekstremalnych zjawisk, które się piętrzą w wyniku zmiany klimatu, w latach 2017-2023 wzrosły siedmiokrotnie.

"Premier Pawlak kiedyś powiedział, że koń to jest wielbłąd po konsultacjach międzyresortowych i prawdopodobnie z Clean Industrial Dealem będzie dokładnie tak samo"

– Ubezpieczyciele mówią, że będą przestawać ubezpieczać czy to mieszkania, domy, czy inwestycje w fabryki w niektórych częściach świata dlatego, że nie są w stanie wyszacować ryzyka ( klimatycznego –red.) i potem pokryć tego ryzyka. Ekonomia zweryfikuje wszystkie te sprawy. Musimy się zmieniać. Nie ma żadnej innej drogi – komentował Mirosław Proppé.

Sonia Buchholtz, dyrektorka programów Finansowanie Transformacji oraz Przemysł w Forum Energii, komentując Clean Industrial Deal, stwierdziła, że "mamy dokument, który jest komunikatem, wolą Komisji Europejskiej", a co z tego wyjdzie, to nie do końca wiadomo. 

– Premier Pawlak kiedyś powiedział, że koń to jest wielbłąd po konsultacjach międzyresortowych i prawdopodobnie z Clean Industrial Dealem będzie dokładnie tak samo – oceniła Sonia Buchholtz.

Komentując politykę klimatyczną, stwierdziła, że "narracja jest budowana przez Chiny, przez Stany i dołącza się do niej coraz więcej państw, a w związku z tym staje się narzędziem gospodarczej adaptacji i konkurencji".

– To jest dla nas nowy kontekst. Do tej pory nie patrzyliśmy tak ostro, a okazuje się, że inni grają ostro i my musimy też ostro grać – komentowała Sonia Buchholtz.

"Europa jest ściśnięta pomiędzy amerykańską rewolucją gazu łupkowego a gigantycznym parciem na elektryfikację i związanymi z tym projektami Chin"

Wskazywała, że Chiny dominują globalnie w produkcji fotowoltaiki czy baterii litowo-jonowych, a w 2023 r. połowa globalnego wzrostu mocy OZE wyszła z Chin, co im nie przeszkadzało w budowaniu elektrowni węglowych.

– Chiny nie mówią, że robią zieloną transformację. One po prostu prowadzą swoją politykę przemysłową – zwróciła uwagę Sonia Buchholtz.

Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska w latach 2019-2021, zaznaczył, że w ostatnich dekadach świat bardzo się zmienił. 

– Jeżeli mielibyśmy powiedzieć, jak wygląda równanie energetyczne Europy, to Europa jest ściśnięta pomiędzy amerykańską rewolucją gazu łupkowego, największą, moim zdaniem, geopolityczną rewolucją energetyczną XX wieku, a gigantycznym parciem na elektryfikację i związanymi z tym projektami przemysłowymi Chin. Europa nie ma ani jednego, ani drugiego – mówił Michał Kurtyka.

Wskazał też, że dotychczas w przypadku energetyki dyskusja w Europie stawiała "zielone" jako priorytet i jak stwierdził, "to jest coś, co łączy masę Europejczyków, natomiast nie odpowiada niestety w tym momencie na wyzwania rzeczywistości". 

– W związku z tym musimy zmienić kolejność priorytetów. Najpierw suwerenność, najpierw niezależność. Najpierw upewnijmy się, że mamy prąd w gniazdku i cząsteczki w gazociągach i ropociągach, a dopiero potem, jeżeli to będzie, możemy surfować w kierunku tego, żeby ten miks był bardziej zielony – komentował Michał Kurtyka. 

"Chiny upatrują swojej szansy w wielkiej klimatycznej rewolucji przemysłowej i robią to bardzo konsekwentnie"

Ocenił przy tym, że "ponieważ Europa nie ma za dużo własnych węglowodorów, więc siłą rzeczy ten niezależny, autonomiczny miks energetyczny będzie bardziej zielony".

- Ale to jest wypadkowa, a nie pierwszy cel. Jeżeli będzie to cel pierwszy, to będziemy robili różnego typu akrobacje, które będą mówieniem tego samego innym językiem. Podstawowy problem z Clean Industrial Dealem mam taki, że nie rozumiem, czym się różni od Green Industrial Dealu – komentował Michał Kurtyka.

Kamil Wyszkowski, przedstawiciel krajowy, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland, wskazał, że ONZ mówi od bardzo dawna, że trwa wielka klimatyczna rewolucja przemysłowa.

– My tego tak nie nazywamy, ale rzeczywiście w modelu wytwarzania energii dzieje się wielka zmiana – komentował Kamil Wyszkowski.

Stwierdził, że obecnie mamy dwa mocarstwa, Chiny i USA, które ze sobą konkurują, a "gdzieś pośrodku jest Europa", która "wygrała kiedyś na bazie rewolucji przemysłowej (…) i później podbiła resztę świata", a "teraz mamy proces odwrotny".

– Chiny upatrują swojej szansy w wielkiej klimatycznej rewolucji przemysłowej i robią to bardzo konsekwentnie – wskazał Kamil Wyszkowski.

Stwierdził, że Chiny prowadzą tę swoją rewolucję "po pierwsze dlatego, że odrobiły lekcje po zakończeniu II wojny światowej".

– Dlaczego państwa Osi przegrały? Przegrały surowcowo, więc jeżeli Chiny chcą wygrać, to muszą wygrać surowcowo. I dlatego skupiają się na surowcach, które są paliwem dla rewolucji technologicznej naszych czasów, czyli wielkiej klimatycznej rewolucji pomysłowej – mówił Kamil Wyszkowski.

Michał Kurtyka stwierdził, że "nie będzie przemysłu i nie będzie strategii przemysłowej, nie będzie strategii innowacyjnej w Europie, jak nie będzie dostępnej energii".

– Musimy ubezpieczyć się, mieć dostępną w obrębie Europy energię, z której jesteśmy w stanie korzystać 24 h na dobę, która będzie tańsza niż w Stanach i w Chinach i to jest jedyny sposób na to, żeby po tym pojawiła się konkurencyjność – przekonywał Michał Kurtyka.

Stwierdził, że energia "dzisiaj jest niedocenionym czynnikiem, absolutnie fundamentem, na którym na nowo może zaistnieć Europa".

– Nie będzie centrów danych, w związku z tym nie będzie rewolucji AI-owej w Europie, jak nie będziemy mieć dostępnej i taniej energii. Nie będzie żadnych rewolucji przemysłowych – uważa Michał Kurtyka.