Sztuczna inteligencja budzi emocje, bo nie całkiem umiemy sobie z nią radzić

Rozwój technologii opartych na sztucznej inteligencji (AI - artificial intelligence) to nowe możliwości i potencjalne zagrożenia. Siłą rzeczy budzą entuzjazm oraz obawy równocześnie.

• Dziś trudno wyobrazić sobie granice sztucznej inteligencji - podkreślają eksperci.
• Duże nadzieje rozwój AI budzi w świecie medycyny, gdzie można połączyć ogromne tempo analizy danych z ich ogromną ilością.
• Tekst powstał po debacie "AI w Polsce. Nauka, gospodarka, wsparcie", która odbyła się w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego. 

Każda technologia potrzebuje czasu, by w pełni można było wykorzystać jej potencjał. Żadna nie budzi tylu emocji, co sztuczna inteligencja.

- Występuje rażąca dysproporcja między rozwojem sztucznej inteligencji, który znacząco przyspieszył, a naszą zdolnością kontrolowania i adaptowania jej do ludzkich potrzeb - mówił w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego prof. Andrzej Zybertowicz, doradca społeczny prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Z jednej bowiem strony możliwości wykorzystania AI często przedstawiane są jako niemalże nieograniczone. Z drugiej - szukanie źródeł wiedzy sztucznej inteligencji, kradzież intelektualna, wzrost cyfrowych nierówności wskutek braku dostępu do AI - budzą wiele obaw.

- Dziś jeszcze nie wiemy, jaki wpływ będzie miała sztuczna inteligencja na nasz system socjoekonomiczny. Staramy się to poukładać, po to tworzymy określone systemy ekonomiczne, by funkcjonowały dla dobra człowieka - mówił Adam Zych, prezes Fundacji Projekt PL.

Eksperci podkreślają, że AI może przetwarzać w niezwykle szybkim tempie ogromne ilości danych, przyspieszając wiele zadań biznesowych i prowadząc ich optymalizację, co przekłada się na przykład na niższe koszty działalności.

- W turystyce, która pozostaje takim sektorem mało zdigitalizowanym, mało cyfrowym, istnieją różnego rodzaju systemy, które wspierają decyzje konsumenckie, pomagają wybrać destynacje. Są nawet takie prototypy albo aplikacje, które na przykład pozwalają zredukować stres związany z podróżami - wyjaśniał Dawid Lasek, wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Polska.

Ale obok biznesowych równie ważne są zastosowania bardziej społeczne, gdzie sztuczna inteligencja może szybo i sprawnie działać na wielu polach, ograniczając ludzkie błędy - o ile jest zaopatrzona we właściwe dane.

Medycyna to miejsce, gdzie AI budzi ogromne nadzieje 

- Mamy fantastyczne zastosowania sztucznej inteligencji, zwłaszcza w medycynie. Potencjał jej możliwości jest kolosalny, trudno nam nawet dzisiaj wyobrazić sobie granice. Mieliśmy analizy wyników medycznych, których żaden lekarz nie jest w stanie w tym tempie wykonać, żeby wybrać dobre rozwiązanie - podkreślał Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska.

Właśnie medycyna i opieka społeczna budzą największe nadzieje wśród zwolenników AI. To już się dzieje - uważają eksperci.

- AI może grać bardzo ważną rolę, jest coraz bardziej wykorzystywana w służbie zdrowia, wspomagając leczenie i diagnostykę - mówił Mario Ottiglio, prezes Global Coalition on Aging.

Równie duże znaczenie sztuczna inteligencja może mieć w edukacji i to pomimo groźby uzależnienia od technologii.

- Stworzyliśmy projekty oparte na wirtualnej rzeczywistości, by działać z misją edukacyjną, mamy fantastyczne rezultaty. Możemy wspierać nauczycieli, edukatorów i młodzież, by mogła się uczyć o historii w ciekawy sposób. Nasze biuro powstało dwa lata temu właśnie po to, żeby otworzyć dialog z młodym pokoleniem za pomocą nowych technologii - podkreślała Magdalena Hajduk, dyrektor Biura Nowych Technologii w Instytucie Pamięci Narodowej.

Rozwój technologii opartych na sztucznej inteligencji oznacza jednak także potrzebę stworzenia na przykład nowych regulacji. Oznacza też konieczność współpracy biznesu, ekspertów, obywateli, ale i administracji w walce o etyczne wykorzystanie sztucznej inteligencji, bo rodzi nową pokusę dla świata cyberprzestępczości.

Wszystko zależy od tego, jak zaprojektujemy AI i jakie dostarczymy jej dane

Sama w sobie sztuczna inteligencja nie jest bowiem tak dużym zagrożeniem, jak może się wydawać – podkreślali w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach specjaliści.

- Mamy inne przeszkody (…) Widzimy, że duże firmy, takie jak Google, Meta, Microsoft są bardziej skupione na badaniach rozwoju, aby stworzyć platformy metaverse, by były tańsze i bardziej dostępne. Wejdą w życie w momencie, w którym wizualizacje 3D wejdą do gry i pojawią się nowe pola sztucznej inteligencji i nowych algorytmów. Kiedy przejdziemy do wirtualnej rzeczywistości z naszymi zadaniami, to będzie coś zupełnie nowego, nowa rzeczywistość (…) To zmieni wszystko, całą gospodarkę - uważa Alexander Sharmazanashvili z Nuclear Engineering Center w Gruzińskim Uniwersytecie Technicznym.

Bez wątpienia jednym z największych - bo pojawiających się najszybciej - wyzwań związanych z masowym zastosowaniem sztucznej inteligencji jest wpływ AI na bezrobocie. Stąd być może kluczowe pytanie, jakie dziś staje przed społeczeństwami, dotyczy aspektów, w których sztuczna inteligencja może zastąpić człowieka.

Pełna retransmisja debaty "AI w Polsce. Nauka, gospodarka, wsparcie" dostępna poniżej: