Jednolity Obszar Inwestycyjny - co to oznacza w praktyce? Tadeusz Kościński: Stawiamy na wysokopłatne miejsca pracy

Jednolity Obszar Inwestycyjny, czyli Polska Strefa Inwestycji zamiast 14 Specjalnych Stref Ekonomicznych – to założenia nowej ustawy o wspieraniu nowych inwestycji, której projekt został przyjęty 20 lutego przez rząd. Co to oznacza w praktyce? I kiedy zmiany wejdą w życie?

• Obecnie obszar specjalnych stref ekonomicznych nie może przekroczyć 25 tys. ha, co stanowi zaledwie 0,08 proc. terytorium Polski.
• – Nowa regulacja znosi to ograniczenie terytorialne. Dzięki temu możliwe będzie uzyskanie wsparcia dla inwestycji na terenie całego kraju, na obszarach przeznaczonych pod prowadzenie działalności gospodarczej – mówi w rozmowie z PulsHR.pl Tadeusz Kościński, wiceminister przedsiębiorczości i technologii, który będzie gościem X Europejskiego Kongresu Gospodarczego (14-16 maja, Katowice).
• Ustawa o wspieraniu nowych inwestycji znajduje się na etapie prac sejmowych. - Przewidujemy, że przepisy zaczną obowiązywać w drugim kwartale 2018 r. – dodaje Kościński.

W Polsce funkcjonuje 14 Specjalnych Stref Ekonomicznych. Inwestorzy, którzy decydują się na prowadzenie działalności na ich terenie, mogą korzystać z ulg podatkowych. Obecnie jednak obszar SSE nie może przekroczyć 25 tys. hektarów, co stanowi zaledwie 0,08 proc. terytorium Polski. Wkrótce jednak to się zmieni. Rząd zamierza stworzyć Jednolity Obszar Inwestycyjny, czyli Polską Strefę Inwestycji. Na razie ustawa jest procedowana w Sejmie, ale zmiany mogą wejść w życie już w drugim kwartale tego roku.

Co się zmieni?

Jeśli zmiany wejdą w życie, ulga podatkowa będzie dostępna dla inwestycji w każdej lokalizacji w Polsce, a okres korzystania z niej może wynieść nawet 15 lat. Oczywiście przedsiębiorca ubiegający się o zwolnienie podatkowe będzie musiał spełnić kryteria ilościowe dotyczące wysokości nakładów oraz jakościowe związane z oceną planowanej inwestycji przez pryzmat wartości dodanej, jaką wnosi dla gospodarki.

– Kryteria ilościowe, tj. nakłady inwestycyjne, zostały dopasowane do poziomu bezrobocia w powiecie – mówi Tadeusz Kościński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii. – Chcemy, aby wymóg poniesienia nakładów inwestycyjnych został zredukowany dla mikroprzedsiębiorców o 98 proc., dla małych przedsiębiorców o 95 proc., dla średnich przedsiębiorców o 80 proc. – wyjaśnia.

– Dodatkowo, firmy z sektora nowoczesnych usług biznesowych, które z uwagi na swoją specyfikę mają mniejsze nakłady inwestycyjne, a duże zatrudnienie, będą mogły skorzystać z redukcji wymaganych nakładów inwestycyjnych tak jak małe przedsiębiorstwa. Planujemy, że w przypadku inwestycji w zakresie nowoczesnych usług dla biznesu oraz prac badawczych i rozwojowych (B+R), wymóg poniesienia odpowiednich nakładów inwestycyjnych będzie zredukowany o 95 proc. – dodaje.

Podsumowując, kryteria ilościowe to minimalne koszty inwestycji, których wysokość będzie uzależniona od stopy bezrobocia w powiecie, w którym będzie realizowana inwestycja, od wielkości przedsiębiorstwa oraz rodzaju inwestycji – w zależności od tego, czy będzie to firma z branży przemysłowej lub z sektora usług nowoczesnych i czy będzie prowadziła prace badawczo-rozwojowe.

„Cała Polska specjalną strefą ekonomiczną?” to jeden z ponad 150 paneli dyskusyjnych, który odbędzie się już 14 maja w Katowicach, podczas X Europejskiego Kongresu Gospodarczego. (fot. PTWP)

Jeśli chodzi o kryteria jakościowe, dla projektów inwestycyjnych z sektora nowoczesnych usług dla biznesu wymienia się m.in. wysokopłatne miejsca pracy i oferowane stabilne zatrudnienie, wspieranie pracowników w zdobywaniu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych czy współpracę z ośrodkami akademickimi. Natomiast kryteria jakościowe dla projektów inwestycyjnych z sektora przetwórstwa przemysłowego to m.in. wyspecjalizowane miejsca pracy i stabilne zatrudnienie, współpraca ze szkołami branżowymi czy działalność badawczo-rozwojowa w ramach inwestycji.

– W ramach nowej koncepcji stawiamy na inwestycje "z jakością", tzn. takie, które będą tworzyć stabilne i wysokopłatne miejsca pracy. W tym zakresie ustawa była konsultowana ze stroną społeczną w Radzie Dialogu Społecznego i uzyskała pozytywną ocenę przez związki zawodowe – podkreśla wiceminister.

Szansa dla małych i średnich przedsiębiorstw

Tadeusz Kościński zwraca również uwagę, iż po zmianie wykorzystany zostanie potencjał całej Polski, co jest szczególnie ważne dla małych, lokalnych przedsiębiorców, którzy będą mogli realizować swoje projekty w miejscu działania firmy, bez konieczności przenoszenia się na tereny stref.

To również szansa dla nich z innego powodu – jak zauważa Wojciech Warski, przewodniczący Konwentu Business Centre Club i wiceprzewodniczący Rady Dialogu Społecznego – do tej pory polskie firmy z sektora MŚP nie były w stanie spełnić wygórowanych wymogów kapitałowych lub lokalizacyjnych operowania w specjalnych strefach ekonomicznych.

– Można oczekiwać, że większa powszechność stosowania przyczyni się również do znacznego ograniczenia nierównych warunków konkurowania z firmami korzystającymi z preferencji i korzyści operowania w SSE – dodaje Warski. – Tym samym należy oczekiwać, że nowe przepisy staną się narzędziem animacji wielu nowych firm do myślenia proinwestycyjnego i odejścia od polityki wyczekiwania – podkreśla.

Samorządy na tak

Innym plusem zmiany, na który zwracają również uwagę samorządowcy, jest fakt, że do tej pory procedura rozszerzania terytorium SSE była skomplikowana i czasochłonna – trwała nawet do 1,5 roku.

– W naszym mieście mamy specjalną strefę ekonomiczną. Udało nam się uzyskać zgodę na rozszerzenie, jednak procedury z tym związane trwały bardzo długo – przyznaje Jacek Wiśniowski, burmistrz Lidzbarka Warmińskiego. W jego opinii, swobodny wybór lokalizacji przyciągnie do Polski nowe inwestycje. Na to liczy również rząd.

– Liczymy, że zmiany poprawią atrakcyjność inwestycyjną Polski względem innych krajów. Spodziewamy się również, że napływ inwestycji będzie bardziej równomierny w skali kraju. Służyć temu ma różnicowanie kryteriów w zależności od poziomu rozwoju województwa i bezrobocia w powiecie – wyjaśnia wiceminister Kościński.

Krzysztof Ryszard Kozicki, wójt gminy Piątnica, dostrzega w zmianach szansę na rozwój również dla małych gmin. – Póki co przedsiębiorcy wolą lokować biznes w większych miastach. Być może po wejściu w życie ustawy to się zmieni – mówi. Jak podkreśla, dla mniejszych gmin powstanie nawet małego zakładu jest na wagę złota. – W tej chwili każda gmina wiejska odczuwa odpływ ludności – ludzie wyjeżdżają do miast. Nowa ustawa może pomóc gminom w utrzymaniu się – dodaje wójt.

Tym bardziej że jednym z kryteriów jakościowych jest lokalizacja inwestycji na obszarze o wysokiej stopie bezrobocia czy na terenie średnich miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze.

Co z obecnymi Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi?

Według Janusza Michałka, prezesa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, który również weźmie udział w dyskusji „Cała Polska specjalną strefa ekonomiczną?” podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, nowe przepisy nie tylko nie spowodują likwidacji stref, a dokładniej mówiąc ich spółek zarządzających, ale wyposażą je w nowe narzędzia i kompetencje.

– Specjalne strefy ekonomiczne staną się operatorami procesu udzielania pomocy publicznej, bowiem projektodawcy słusznie dostrzegli nie tylko ich potencjał, ale także doświadczenie. Zamierzamy wspierać szczególnie małe i średnie firmy w procesie aplikowania o wsparcie. Dodatkowo, projekt przewiduje preferowanie dotychczasowych obszarów specjalnych stref ekonomicznych w postaci udzielania pomocy publicznej na okres 15 lat. Taka forma preferencji jest potrzebna dla obszarów położonych w granicach obecnych stref, które zostały uzbrojone znacznymi środkami i jeszcze nie pozyskano na nie inwestorów. Ten dodatkowy czas jest korzystny z punktu widzenia wykorzystania tego potencjału – komentuje Janusz Michałek.

Planowane zmiany objęcia całej Polski preferencyjnymi warunkami prowadzenia biznesu, jakie do tej pory były dostępne tylko na terenach objętych SSE, a także ich skutki będą tematem panelu dyskusyjnego „Cała Polska specjalną strefą ekonomiczną?”, który odbędzie się już 14 maja w Katowicach, podczas X edycji Europejskiego Kongresu Gospodarczego.