Firmy, które zarobią na budowie elektrowni jądrowej, dostaną też szansę za granicą

Polski rząd nie będzie mógł zmusić dostawców technologii do zatrudnienia polskich firm na budowie elektrowni jądrowych. Zdecyduje konkurencyjność - powiedział WNP.PL Adam Guibourgé-Czetwertyński, wiceminister klimatu i środowiska.

• Rząd amerykański w swojej ofercie dla Polski uwzględnił elementy finansowe z udziałem amerykańskich instytucji, które wspierają budowę elektrowni jądrowych. Polska rozważa także inne możliwości.
• W Programie Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) z 2020 r. założono, że przy budowie pierwszego bloku jądrowego w Polsce 40 proc. wartości prac przypadnie na polskie firmy.
• Polski rząd jednak nie będzie mógł zmusić dostawców technologii do zatrudnienia polskich firm w odpowiedniej liczbie, ale jest potencjał, są szanse, powiedział WNP.PL podczas XV Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach Adam Guibourgé-Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Od dawna trwają przygotowania do rozpoczęcia budowy elektrowni jądrowych w Polsce, ale wciąż nie wiemy, jak te inwestycje - które są, jak wiadomo, niezwykle kapitałochłonne - będą finansowane. 

- Pracujemy w tej chwili nad uzyskaniem wszystkich pozwoleń dla pierwszego bloku w pierwszej lokalizacji projektu jądrowego. Jednocześnie prowadzimy rozmowy z instytucjami finansowymi. W swojej ofercie rząd amerykański uwzględnił udział amerykańskich instytucji finansowych, które wspierają tego typu projekty, ale rozważamy też inne możliwości - powiedział WNP.PL  Adam Guibourgé-Czetwertyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Strategiczny projekt mający zapewnić tanią energię. Temu celowi będzie służył model finansowania 

Jak zapewnił, polski rząd planuje zachować kontrolę nad projektem jądrowym.

- To jest projekt strategiczny dla kraju. Wszyscy wiemy, w jakim wieku są nasze bloki węglowe i musimy budować nowe moce, które będą w stanie zastąpić jednostki, które dożyją końca swoich lat w najbliższym czasie - podkreślił Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Kolejny ważny element w atomowej układance to konieczność zapewnienia, by z polskich elektrowni jądrowych popłynęła do  polskiej gospodarki i odbiorców indywidualnych możliwie najtańsza energia.

- Energetyka jądrowa jest bardzo kapitałochłonnym przedsięwzięciem i w związku z tym koszty finansowe takiej inwestycji mają duże znaczenie dla końcowej ceny energii. Dlatego też rozważamy mechanizmy, które pozwolą minimalizować ryzyka z punktu widzenia inwestorów, instytucji finansujących tak, żeby minimalizować koszty finansowe i zapewnić dostawy energii dla naszej gospodarki po możliwie najniższej cenie - wskazał Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Następna kwestia to model finansowania inwestycji.

- Nie przesądzamy w tej chwili, jaki to będzie model finansowania, jest tu kilka możliwości. W tym kontekście trzeba też wspomnieć o dyskusji, jaka się toczy na poziomie unijnym, gdzie Komisja Europejska zaproponowała pewne rozwiązania w ramach reformy rynku energii elektrycznej, które tworzą ramy dla wsparcia cenowego dla wszystkich inwestycji w energetyce. To też jest element, jaki będziemy musieli wziąć pod uwagę, projektując odpowiednie rozwiązania - dodał Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Rodzime firmy nie mają zagwarantowanego udziału w budowie elektrowni jądrowych w Polsce

Inną ważną kwestią jest udział rodzimych firm w budowie elektrowni jądrowych w Polsce. W Programie Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) z 2020 r. założono, że przy budowie pierwszego bloku jądrowego w Polsce 40 proc. wartości prac wykonają polskie firmy. Ten wskaźnik przeniesiono też do do Polityki energetycznej Polski do 2040 r., która powstała kilka miesięcy później. Polski rząd jednak nie będzie mógł nałożyć regulacji zmuszających dostawców technologii do zatrudnienia polskich firm w odpowiedniej liczbie. 

- Prawo unijne nie pozwala zapisać wprost takiego obowiązku, natomiast możemy z całą pewnością założyć, że jest szereg prac budowlanych, gdzie polskie firmy będą w stanie złożyć najbardziej konkurencyjne oferty - ocenił Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Przypomniał, że różni dostawcy technologii dla różnych projektów jądrowych mówią o możliwym udziale polskiego przemysłu od 40 do 80 proc. dla kolejnych reaktorów.

- Więc poziom ok. 50 proc. jest realny do uzyskania - dodał Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Jak zaznaczył wiceminister, żeby to się zmaterializowało, rząd wspiera polskie firmy w nabywaniu odpowiednich doświadczeń i specjalistycznych umiejętności, które pozwolą spełnić wysokie wymagania.

- Najważniejsze w projekcie jądrowym jest oczywiście zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa i w związku z tym oferujemy zainteresowanym firmom możliwość dokształcenia kadr, tworząc odpowiednie programy szkoleń. We współpracy z rządem amerykańskim pracujemy nad centrum kształcącym kadry - informuje Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Polskie firmy, które sprawdzą się w kraju, będą miały szanse na kontrakty jądrowe w innych państwach

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zidentyfikowało ok. 80 polskich firm, które w ciągu ostatnich 10 lat wzięły udział w projektach jądrowym na świecie - w Wielkiej Brytanii, Finlandii czy Zjednoczonych Emiratach Arabskich. 

W ocenie resortu klimatu jest także ponad 300 firm, które mają odpowiednie umiejętności i certyfikaty do udziału w projekcie jądrowym w Polsce.

- Będziemy chcieli mobilizować jeszcze więcej firm poprzez program kształcenia - zapowiedział Adam Guibourgé-Czetwertyński.

Kolejny istotny element to możliwość zaangażowania polskiego przemysłu także w innych projektach jądrowych, jakie będą realizowane w Europie. Coraz więcej państw europejskich rozważa inwestycje w duże bloki jądrowe lub SMR-y (z ang. Small Modular Reactors, czyli małe modułowe reaktory jądrowe).

- Jeżeli nasze firmy będą w stanie udowodnić swoją zdolność do realizacji polskiego projektu jądrowego, to będą one też miały szanse pracować przy realizacji innych projektów w Europie - wskazał Adam Guibourgé-Czetwertyński.