Nacisk jest coraz silniejszy. Jeśli firmy nie pójdą w tę stronę, będzie problem z pieniędzmi

ESG to skrót oznaczający czynniki, w oparciu o które tworzone są ratingi i oceny pozafinansowe przedsiębiorstw.  Zawiera w sobie trzy elementy: środowisko (z ang. environmental),  społeczną odpowiedzialność (z ang. social responsibility) i ład korporacyjny (z ang. corporate governance). Jaka jest dziś ich rola w relacjach z interesariuszami i w budowaniu wartości firmy? Rozmawiamy z  Marcinem Smolarkiem z kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr i Piotrem Rówińskim z PwC.

• Według raportu PwC “Zielone finanse po polsku” 12 z 14 badanych banków uwzględnia ryzyka klimatyczne i środowiskowe w procesach kredytowych, głównie dla wybranych branż i sektorów.
• Upowszechnienie się ESG to rewolucja w społecznej odpowiedzialności, podejściu do zrównoważonego rozwoju i ładu korporacyjnego. O tym będziemy rozmawiać podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach (20-22.09.2021 r.).
• W sesji na temat ESG wezmą udział Anna Grabowska, wiceprezeska zarządu ds. strategii konsumenckich, Żabka Polska, Wojciech Hann, prezes zarządu, Bank Ochrony Środowiska SA, Michał H. Mrożek, wiceprezes zarządu, ING Bank Śląski SA, Michał Perlik, dyrektor wykonawczy ds. zarządzania finansami, Polski Koncern Naftowy ORLEN SA, Jarosław Romanowski, członek zarządu, Ciech SA i Mario Zamarripa, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju, ERGO Hestia. 

Z badań PwC wynika, że jedynie 43 proc.  spółek giełdowych ma zintegrowaną strategię biznesową i zrównoważonego rozwoju, a 36 proc. ankietowanych firm nie posiada żadnej strategii niefinansowej. Czy można zatem powiedzieć, że w Polsce wartości ESG są już ważne w zarządzaniu firmami? A może są branże i sektory, dla których ta zmiana jest szczególnym wyzwaniem?



Piotr Rówiński, partner, PwC:  Na polskim rynku impulsem do zmian są najczęściej regulacje i oczekiwania instytucji finansowych. Gdy w 2014 roku ustawa o rachunkowości wprowadziła obowiązek sporządzania raportów niefinansowych wśród dużych emitentów, każdy z nich taki raport zaczął przygotowywać. Jakość tych dokumentów pozostawiała i nadal jeszcze pozostawia wiele do życzenia, ale istotny jest fakt, że spółki zaczęły o tym myśleć.

Nie ma jeszcze żadnego “twardego” prawa wymagającego od spółek posiadania strategii ESG - natomiast teraz na polskie firmy zaczął oddziaływać drugi istotny czynnik, czyli dostęp do finansowania. To inwestorzy i instytucje finansowe zobligowani m.in. dyrektywami Unii Europejskiej coraz większą wagę zaczynają przykładać do kwestii zrównoważonego rozwoju oraz tego, czy jest on zintegrowany ze strategią biznesową spółki. 

Według raportu PwC “Zielone finanse po polsku” 12 z 14 badanych banków uwzględnia ryzyka klimatyczne i środowiskowe w procesach kredytowych, głównie dla wybranych branż i sektorów. Globalne badanie PwC Responsible Investments pokazuje, że 72 proc. funduszy zawsze sprawdza przejmowane spółki pod kątem ryzyka i możliwości w obszarze ESG na etapie poprzedzającym przejęcie, a aż 56 proc. odrzuciło inwestycje ze względów związanych z ESG. Coraz większa liczba inwestorów indywidualnych zwraca również uwagę na podejście do ESG ze względu na to, iż promują one zrównoważony rozwój, co jest istotne dla planety, ale również widzą perspektywę szybszego wzrostu wartości spółek.

Czytaj też: Ciągle nie wiemy, jak pokonać smog

Klienci czy inwestorzy – kto jest ważniejszym odbiorcą nowego typu zarządzania?

Obie grupy są ważne, stopniowo rośnie presja ze strony konsumentów, ale to inwestorzy będą katalizatorem zmian. Z badania PwC przeprowadzonego wśród inwestorów w Polsce wynika, że już dziś kwestie ESG wpływają na wycenę spółek na polskim rynku. Blisko 30 proc. badanych jest skłonna obniżyć swoją wycenę lub wycofać  się z inwestycji, jeśli ryzyka ESG są zbyt wysokie. W ciągu najbliższych dwóch lat 86 proc. badanych planuje udział elementów niefinansowych w kryteriach oceny inwestycji na poziomie między 25 a 50 proc. 29 proc. inwestorów obniżyłoby wycenę lub wycofałoby się z inwestycji, jeśli ryzyka ESG byłyby zbyt wysokie.



Jaka jest rola raportowania ESG w pozyskiwaniu finansowania? Czy sprawia ono trudności?

Marcin Smolarek, partner, adwokat, WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr: Rola raportowania ESG w pozyskiwaniu finansowania staje się kluczowa. Dziś nie ma już banku, który nie pyta albo nie planuje pytać firmy ubiegającej się o finansowanie o podstawowe wskaźniki ESG.
W przypadku zielonych obligacji i zielonych kredytów niezbędne jest, aby środki pozyskane przy pomocy takiego instrumentu przeznaczone były na cele związane z minimalizowaniem negatywnego wpływu człowieka na środowisko, lecz znaczenie zyskują także obligacje i kredyty związane ze zrównoważonym rozwojem (sustainability-linked bonds/loans), w których raportowane wskaźniki ESG są połączone z marżą takiego kredytu czy obligacji.

Oznacza to, że kredytobiorca czy emitent ma również finansową zachętę do poprawiania w jak największym stopniu swoich wskaźników ESG.

Raportowanie i ujawnianie informacji ESG pomaga firmom uzyskać dostęp do finansowania bankowego oraz z rynków kapitałowych i uzyskać środki na zrównoważony rozwój i prowadzenie działalności zgodnie z regułami ESG. Dobre wyniki ESG mogą prowadzić do preferencyjnego traktowania przez banki i inwestorów w porównaniu z firmami, których praktyki środowiskowe lub inne mogą stwarzać większe ryzyko finansowe.

Według inwestorów najtrudniej przełożyć na wskaźniki niefinansowe kwestie związane z prawami człowieka, społeczeństwem oraz środowiskiem. Natomiast to właśnie te kryteria niefinansowe ankietowani inwestorzy zamierzają włączyć do oceny spółek.

Podsumowując: raportowanie ESG jest wyzwaniem dla wielu organizacji po pierwsze ze względu na brak zrozumienia różnicy między CSR a ESG, po drugie ze względu na pozyskanie kompletnych, wiarygodnych i porównywalnych danych w sposób, który nie obciąża nadmiernie organizacji.